Joel Lairemsanga
US President John F. Kennedy thah a nih dan chungchang inziahna lehkha thuruk hlui chu kumin October 2025-ah khan Russia-in USA hnenah a hlan a, hei hian Cold War hun lai ang mai khan Russia leh US inkar a tihsat thar leh hle rin a ni.
He lehkha thuruk (File) hi phek 350 chuang laia chhah niin US expert-te'n uluk leh chik takin an letling mek a, thu thinthawng tak tak a tam hle tih an sawi. Mi thiamte nghawr dawt tling phak chu lei (bridge) dawh tum mek thlalak inziak chu a ni.
He lei hi a hun laia US leh Soviet Union (USSR) dawh zawmna tura ruahman a ni a, a hmingah pawh - ''Kennedy-Khrushchev World Peace Bridge'' tih a ni nghe nghe. Russia-in US hnena lehkha a pek hi Soviet Intelligence Agency (KGB)-te ziah a ni a, kum 1963-a thah tak JF. Kennedy-a thih dan chungchanga Soviet-in a thil hmuh dan leh lo thlir ve dan a ni a, he lehkha avang hian khawvelin John F. Kennedy-a thih dan chungchang a pawm dan hi a dang hlawk maithei niin an sawi.
He lehkha pawimawhah hian kut ngeia ziah ram thlalak lem a chuang a, chutah chuan Alaska (USA) leh Russia inzawmna tura lei dawh kai theih a nih zia te pawh tarlan a ni a, he lei hian ram pahnih dawh zawmna atan hian tuipui zimte chauh a paltlang a ngaih tur thu te, ram pahnih inkara remna leh muanna bakah inkawmngeihna siamtu tur atana ruahman a nih thu te chiang taka ziah lan a ni bawk.
Lei hi Bering sea paltlang tura ruahman a ni a, ram thlalakah hian kutziak ngeiin - ''Alaska leh Russia inkarah he lei hi a dawh theih a, chuvangin rang taka dawh zawh thuai bawk tur a ni'' tih a inziak nghe nghe. Kan sawi tawh angin he ruahmanna hi ''Kennedy-Khrushchev World Peace Bridge'' ti-a vuah a ni.
Soviet hun lai daih tawha ruahmanna siam ni tawh mah se he thil hian khawvel eng a rawn hmu tak tak dawn ta emni a tih theih; a chhan chu tunlai hian politician thenkhat zingah ram pahnih inkarah lei changkang tak emaw lei verh rintlak tak siam ni se ti-a rawt an awm ta zauh zauh mai. An ngaihdanah chuan lei emaw lei verh emaw siam a nih chuan kum 1960 chho-a mi thenkhat ngaihdan ang chiah khan ram pahnihte inkarah remna leh muanna a awm ang a, US leh Russia hi ram inkawmngeih tak an ni thei dawn a ni an ti.
Russia-in US hnena lehkha hlu tak a thawn chungchang hi vantlang hriat tura puangzar hmasa ber chu US politician Anna Paulina Luna a ni a, kan sawi tawh angin President Kennedy thih dan chungchanga Soviet Union ngaihdan tarlanna a ni. A tirah chuan Soviet ram hruaitute khan he lehkhaa an thil ziah hi khawvelin a hriat hunah chuan khawvel pumah buaina lian tak a chhuah an hlauh em avangin an thup char char a lo ni awm a, US-in an President duh lai thah a nih dan chungchang a chhuina chu pawmpui a har an ti bawk si a, rilru laklawh deuhin an lo awm ve reng a ni awm e.
US hian President John F. Kennedy hi tuma puihna tel hauh lovin Lee Harvey Oswald-a'n a that niin a chhui a, Soviet sorkar erawh kha chuan hei hi a pawmpui thei hauh lo thung. A hun laia Soviet ram hruaitute hian John F. Kennedy hi tlang tak leh inpawh taka rorelpui theih US President niin an hmu a, an lo ngaina ve viau bawk niin an sawi. A thihna avang hian ram pahnih inkara remna siam tuma thui tak ke lo pen tawh chu a tlawlh ta vek a ni e an ti.
Soviet official tam tak chuan America sorkar khan thu dik tak a thup tlat niin an ngai a, President Kennedy-a thah a nih dan pawh hi a lang changin an chhui tha duh lo bawk niin an puh.
Soviet official-te lehkha ziahah hian President Kennedy-a thattu ni-a sawi Lee Harvey Oswald chu Jack Ruby-a'n a thah ve tak dan te pawh tarlan a ni a, rinhlelhawm taka Texas thuneitute chet dan tehkhinna atan an ziak lang ve a ni.
Tun hnaia Russia atanga lehkha pawimawh an dawn hi lehkha thuruk dik tak a nih thu US dan siamtute zinga mi Anna Paulina Luna chuan a sawi a, X-ah pawh a then a zar a tarlang nghe nghe. A sawi dan chuan he lehkha hi Russia Ambassador-in ama kutah ngei a hlan a ni awm e. Tunah hian US intelligence expert-te'n lehkha hi uluk takin kawng hrang hrangin an zir chiang mek a, an ngai thu tak hle a ti bawk. Anna Paulina Luna hi US House Foreign Affairs Committee-a member ni lai mek a ni.
Russia chuan US hnena lehkha an pekah hian President Kennedy-a thih dan chngchanga Kremlin thil hmuh dan tarlan a ni a, a rintlak em em a ni a ti.
President John F. Kennedy kha November 22, 1963-ah khan thah a ni a, he tualthahna hi Dallas, Texas-a thleng niin US history-ah chuan inthahna thleng-a sawi zui leh rinhlelhna neuh neuh awm tamna ber a la ni. Lirtheia a chuan laiin Kennedy-a hi thah a ni a, he thil hi Dealey Plaza hmuna thleng a ni.
Kum 1964-a din Warren Commission-in he inthahna thleng hi a chhui a, tuma puihna tel lovin Lee Harvey Oswald-a'n President Kennedy-a hi a that a ni tiin thutlukna an siam. A thattu-a an chhui chhuah Lee Oswald hi US sipai (US Marine)-a lo tang tawh a ni a, hun rei vak lo chhung chu Soviet Union-ah a khawsa hman bawk.
Warren Commission thil chhui chhuah hi mi tam takin an pawm thei lo a, President Kennedy-a thihnaah hian mi tam tak a rukin an inrawlh ngeiin an ring. CIA hial a inrawlh ring an awm a, misual rual tu te emaw ber rawih an nih ring an awm bawk a, US sorkar-a mi pawimawh tling pha chin zingah inrawlh an awm ve hial ring pawh mi thahnem tak an awm ve tho bawk.
No comments:
Post a Comment