Saturday 15 February 2014

PULPIT A CHIM

Thuhriltu pakhat pawh hian thusawi a chak hle a, thiam intihna nei chungin pulpit chu chapo takin a pan chho va. Thu a han sawi ta a, a hul ta der mai a, a thlan tuiin a leih bawrh bawrh ta mai a, a tawp siam dan pawh thiam lovin a sawi hnu a sawi kual a sawi kual a. 

A thusawi zo chu zak takin mahni insit ngawih ngawihin pulpit atangin a lo chhuk a. Pitar pakhat chuan amah chibai pahin, “Thuhriltu, pulpit atanga i lo chhuk lam thinlung pu khan pulpitah lawn chho la chu, i lawn chhohna thinlung puin i lo chhuk tur a ni a le,” a lo ti charh charh a. 
Hun danga thu a han sawi leh chu a thi chiang ta khawp mai. A thusawi chu a nung ta em em mai a. A chapona Pulpit tlang chu a chim tawh avangin mite'n a nunah ei tur an hmu a, a bula awm nuam an ti thar a, a thusawi dawnah pawh tisa lama inbuatsaihna ai chuan a nun tlawmzia hriain tawngtaina lamah a ram tang a, Pathian rinchhanin Pulpit a lawn ta thin zawk a ni.

He pa hi kan hmusit lo va, keimahni ngei pawh kan ni ve thin a ni lawm ni? Setana hian mi a bei peih lulai khawp a, pulpit thlengin min um zui peih a ni.


RUDYARD KIPLING LEH MIZOTE

Wesminster Abbey, British lalte leh mi ropui bikte phumna leh an hriatrengna lung ziak an dahna hmuna Poets’ Corner luahpha ngat khawpa thu leh hla thiam, hla phuah thiam hmingthang Rudyard Kipling ( 1865-1936 ) hi khawvela thu leh hla thiam langsar ber berte zingah chuan keini Mizote pawh min lo hre vetu awm chhun a ni awm e. A hla phuahah pawh min lo sawi telve zauh nia!

Amah hi British sawrkar tana mi rinawm em em, Poets’ Corner-a a ruang an zalh dawn pawhin British Prime Minister Stanley Baldwin meuh pawhin a ruang hi a zawn ve a ni. British tana mi rinawm a nih avangin keini hming a lamna poem-ah pawh hian British sawrkar chakna a chhuanzia leh a chapopuizia, a lehlamah chuan keini Mizote leh Naga-te hi Kumpini sawrkar tan hmelma beih huphurhawm tak, min lo awp thei te pawh kha thil ropui tak angin a tilang hial awm e :-

We’ve chivvied the Naga and Looshai,
We have given the Afrid man Fits.  

____________________________________

Picture : Rudyard Kipling ( 1865-1936 )


Wednesday 5 February 2014

‘K’ CHUANG BIAKSAILOVI

Mizo hla thuah leh tawngkama an lo cheh ngun em em, tunlai thangthar lehzual chuan kan hriat lutuk loh ni ta chu “Biaksailovi” tih thumal hi a ni awm e. Hranghlui hla tam zawkah phei chuan “Rakzu” tih ai mahin “Baksailovi” tih kha a lar hle a ni awm e. Zu sawina mai phei chu a ni a.

“Zu” sawi nana mihring hming tak mai, “Biaksailovi” han hman teh tlat chu a mak dangdai em a, a tobul han chhui lawk ila:-

Biaksailovi hi zirtirtu Liandova (a hnua Pastor ni ta) fate zinga a upa ber a ni a, nula hleitling leh inkhaithli zeih zawih, hmeltha tak, nungchang tha bawk si, kohhran leh khawtlangah pawh tihluih ni miah lova inhmang em em a ni a. A unau dangte chu- Saizahawla; R. Tlanghmingthanga (MNF Ministry-a Minister pawh lo ni tawh kha); Rev. R. Lianbuanga te an ni.

Kum 1940 khan Nula Biaksailovi pa Pu Liandova hi Sialsuk khuaah zirtirtu hna thawkin a awm a. Hla phuahthiam Laltanpuia te khua a nih chu. Nula hmeltha leh fel na na na chu tlangval lakah pawh a to hep hep hle mai a, zantin rim turin tlangval rual hi an thawkchhuak a ni ber mai. Tlangval nungchang tha ber atanga chhe ber, zu pawh in thei reng te chen chuan an rim thin a. Zu in mi pawh chu an thiante sawmin, “Zanin chu Biaksailovi i rim ang” tiin an chhuak zan tin ve thin a. An ruih hnep tawh hnuah chuan nula Biaksailovi te in pawh an thleng ngai ta chuang hlei lo va. Chutiang chuan zu in mite pawh an inhawl chhuak zantin ve thin a. Chuvang chuan zu chu Biaksailovi nena tehkhin berah neiin an ti “Biaksailovi” ta hial a ni!

Pu Laltanpuia pawh hian a hla pakhatah chuan heti hian a lo ti-

“Awmhar Champion val kan ni kan duai bil lo rual tawnah,
Kan sakhming hi khuavelah, chhim leh hmarah thang chhuak se,
Lunglai timawl lote hian Biaksailovi rim mah la,
Duh leh relthang chu zing ang hmiang,
Khawvel kan ta lo ni bil hlei lo”