Saturday 15 June 2013

PA (MUSHROOM) HI



Mizo te pawh hian pa (mushroom) hi kan ei ve nasa hle mai. Pa pal, pa sawntlung, pa uithin etc te hi sa tlukin a ei theih a nih hi maw. Mi tam tak te kan pa ei turah kan fimkhur tawk lo fo, nunna chan te pawh an awm ta nawk mai. Pa ei chungchanga kan lo fimkhur theihnan thiam ang tawkin ka rawn ziak teh ang :

@ Pa hi fungi a ni a, an zavai hian ei chi a ni lo. Pa zingah chuan Amanita phalloides leh Amanita muscaria variety te hi an hlauhawm hle. Mizo te hian an hming kan nei lo nge, ka lo hre lo zawk le aw..; engpawhnise, an pianphung ka rawn sawi tho dawn e.

@ Tur nei chi pa te hi dan naranin han ei/liah hian a kha deuh a, a alin a thur deuh thin. Han zai phela han nghah deuh vang vang hnu hian an rawng a inthlak danglam a, a buang, rawng hring emaw a rawn pawl ta thin a ni.

@ Amanita muscaria te hi vut hmun/ tiauvutah a malin an to thin a, an lian hle bawk. A kung/kuang (stalk) te hi a chhungah a kawrawng a, a bulbal erawh a bawk lian hle thung. Boruak a hip luhna gills( a parh hnuailam) te hi a var bawk. A parh (pileus) te hi chi thenkhatah chuan a eng a, a thenah serthlum rawng a nih laiin thenkhatah chuan a sen ve thung thin. A parh te hi phuhlipin a tuam bawk. Amanita muscaria te hian alkaloid muscaria an pai a, parasympathetic post-ganglionic nerve hnathawh an tiphur thin a ni.

@ Amanita phalloides te erawh chu an var pap mai a,an rimchhiain an upat poh leh an rimchhe tulh tulh mai a ni. Thing mawih tamna hmunah an to thin a, cm 15 – 20 a sang an ni tlangpui thin. An kuang hi a kawrawng ve bawk. A parh hi dan naranin a eng lam a nih loh pawhin a eng-hring deuh a ni. A gills hi thil mum var in a tuam bawk. He pa hian tur chak tak, phalloidin, phallon, B amanatin te a pai a. Heng tur te hi chhum pawhin an chhe thei lova, tuiah pawh an zawp ral thei lo bawk. Post-ganglionic cholinergic fibre hnathawh an tiphur thin.

@ SYMPTOMS : Tur nei pa te hi miin a ei chuan tur hnathawh hi a lang chhuak nghal mai ngai lova, ei atanga darkar 6-12 hnulamah a lang chauh thin. Thawkna dawt, hrawkhrawl a lo sawng te a, pumpui a sa hut hut a, luak a chhuakin an luak bawk thin. Kawthalo a lo awm hnuah taksa a lo duk vek a,pulse a hniam a, thawk a sak a, kaih a lo awm a, a tawpah thihna a lo thleng thin. Neurotic symptom awm thin te chu- lu a haiin a na em em a, mitnaute a lo zim a, ban leh kut a lo tawm a,chilthli a tla duah duah a, lungphu a muang a, nikhaw hrelovin an awm ta thin a ni.

@ FATAL DOSE : Tur nei pa 2/3 lek ei pawh hian thihna a thlen thei.

@ FATAL PERIOD : Ei atanga darkar 24 chhung hi nunna derthawn lai ber a ni.

@ ENKAWLNA : A ranglama damdawiin pan vat tur. Heng hmang hian an enkawl thin -

(a) Pumpui chu potassium permanganate hmangin   an thuah thin.
(b) Atropine sulphate (c) Anti-phalloidian serum (d) Haemodialysis. Thisen kha khawl hmangin taksa pawnah an thlifim a, chumi hnuah taksa ah an thun leh thin a ni.

No comments:

Post a Comment