Friday 12 July 2013

HNARTHI ( EPISTAXIS)


              Hnarthi hi emergency case a ni fo a, enkawl vat tur a ni. Natna dang vanga lo awm a nih leh nih loh erawh hriat tum vat a tha.
 
          Hnar hi thisen zam tam takin a chawm a, chuvangin a thi hma em em bik a ni. Naupang lam a hnarthi lo chhuahna lai ber chu ‘Little’s area’ tih a ni a. Kan hnar kaw dai dangtu hnuai lam leh hma lam, kut zungtang a han khawih phak mai a awm a ni. Helai hmun hi thisen zam pali- Anterior Ethmoidal artery, Septal branch of superior labial artery, Septal branch of superior sphenopalatine leh Greater palatine artery te’n an chawm a. Heng thisen zam inzawm khawm te hi Kesseilbach’s plexus tih a ni. Helai hmun hi a ualau a, pawnlam boruak a hnaih bawk a, han khawih mai a awlsam  bawk nen, a thi duh em em a ni.

Hnarthi chhan tlangpui te:-

1.Hnar kaw chhung dik lohna avangin.
-Hliam, pilh, hahchhiau vak vak.
-Sinus na, TB
-Bawlhhlawh tang
-Thilnung lut. Eg. Vangvat, hlit, etc.
-Hnar chhung cancer
-Boruak inthlak danglam thut

2.Natna dang vangin
-Lunglam that lohna
-BP sang
-Thisen cancer, Vitamin K tlakchham leh Vitamin C tlakchham vangin.
-Thin lam tha lo
-Kal lam tha lo
-Nachhawkna eg.Aspirin, ei uar vangin
-Hritlang, tangseh, sentut leh malaria

3.Chhan hriat loh.

Enkawl dan:

1.First Aid-
          Kan sawi tak ‘Little’s area’ hi hnarthi tamna a nih tlangpui avangin kut zungtanga hnar chu minute 5 vel hmeh phui tur. Vur a deh pawh a tangkai hle. Vur hian thisen zam a tisawng te a, thi a tawp tir thin.

2.Anterior Nasal packing ( Hnar chhung hnawh)-
          Hnarkaw chhungah ribbon gauge meter khat vela sei leh centimetre 2.5 vela sei paraffin a chiah tur a ni a, fimkhur taka hnar kaw chhunga hnawhluh tur a ni. Darkar 24 hnu vela lak chhuah leh tur. Hetianga hnarthi enkawl a nih chuan antibiotics pek tel ngei ngei tur a ni. Hei hian natna dang, entir nan sinus na lo awm tur kha a veng thei a ni.

3.Posterior Nasal packing-
          Hnar chhung lam, hrawk lam atanga hnawh ve thung tur a ni. Hetianga enkawl ngai a nih chuan hnarthi chu thisen sang vang a nih thin avangin damdawiin a admit tur a ni.

4.Enkawl dan dangte-
(a) Arterial ligation- thisen zam tawn pin/ tawn phui
(b) Cauterization
(c) Endoscopic cautery- endoscope hmanga  hnarthi na lai thisen tih khal.
(d) SMR (Submucous Resection)-hnar zai dan chi khat.

Invenna lam:

 (a) Hnar kheuh loh tur. Nu leh pa ten kan fate hnar khawih/kheuh lo tura zirtir tur a ni.

 (b) Hnar a ben, hnek loh tur a ni.

 (c) Hmun ro leh khu lutuka awm loh tur. Ni sa do vak  vak loh tur.

 (d) Hnarthi hi natna dang vang a nih theih avangin Doctor( Medical) rawn vat tur a ni.          
         

No comments:

Post a Comment