Sunday 24 December 2017

CHRISTMAS DISEASE


Engnge a nih?

“Christmas Disease” hi inthlahchhawn chi natna chi khat, vang em em mai a ni a, he natna nei te chuan an taksaah hliam chhe te tak tak pawh nei sela a thi a tawp hlei thei lo thin a ni. Hei hi a chhan ber chu thisen tikhaltu factor IX tlakchham vang emaw, taksain a siam chhuah tlem vang a ni. Enkawl loh phei chuan awlsam taka nunna chan theih natna a ni ve tlat.

A hmingah Christmas a awm avang hian Kristian te’n Lal Isua piancham kan lawm thin Krismas nen hian a inlaichin hnai hran lo va, kum 1952-ah khan mi pakhat Stephen Christmas-a chu he natna vei an hmuh chhuah hmasa ber a nih avanga he hming hi lo pu chho ta zel a ni. England lalnu Queen Victoria-i thlah kal zel Spain, Germany leh Russia lal chhungkuaah he natna vei hi an awm duah avangin ‘Royal Disease’ tiin an ko bawk a, ‘Factor IX Deficiency Disease’ tiin an ko bawk. 


A lan chhuah dan:

·         Serhtan vang emaw, ha phawi vang emaw, taksa tih hliam vang leh inhliam hlek pawhin thi-put a tawp hlei thei lo.
·         Hnarthi tawp hlei thei lo emaw, taksa-a thi duk awm deuh reng.
·         Zun thi deuh reng.
·         Ruh chuktuah vung leh na.


He natna hmuh chhuah dan: 

·         Thisenah thisen tikhaltu eng zata tam nge a awm tih hre turin Factor IX Test.
·         Engtia rei nge thisen khal nan hun a duh tih hre turin Activated Partial Thromboplastin Time Test emaw Prothrombin Time Test.
·         Taksain thisen a tihkhal chak lam hriat nan Fibrinogen Test.


A enkawl dan:

Christmas Disease hi a tihdam theih loh a; amaherawhchu thunun theih a ni. Sawi tawh angin thisen tikhaltu Factor IX tlakchham natna a ni a,  factor IX injection hmangin an enkawl thin.  Factor IX injection hi laboratory-a siam chawp leh mihring thisen atanga siam a hman theih a; nimahsela mihring atanga siam chu natna hrik hlauhawm tak tak- HIV, Hepatitis te inkaichhawn a awlsam avangin laboratory atanga siam hi a him zawka ngaih a ni.

Taksaah hliam a awm chuan desmopressin ointment hi hliama hnawih atan doctor-te’n an chawh fo. Amaherawhchu hliam a nasat viau chuan doctor pan vat a him ber.



1 comment: